Hoppa yfir valmynd

Úrlausn ágreinings um rétt Ljósleiðarans ehf. til aðgangs að landi í Þykkvabæ

Fréttasafn
23. september 2022

Úrlausn ágreinings um rétt Ljósleiðarans ehf. til aðgangs að landi í Þykkvabæ

Mynd með frétt

Ljósleiðarinn ehf. stendur nú að framkvæmdum við að leggja ljósleiðarastreng frá Þorlákshöfn að Landeyjasandi. Fyrirhuguð lega strengsins liggur m.a. um jarðir í Þykkvabænum. Framkvæmdin hefur mætt andstöðu nokkurra landeigenda á svæðinu sem eru ósáttir með samráðsleysi Ljósleiðarans við þá um framkvæmdina, val fyrirtækisins á lagnaleið og töldu þeir í einhverjum tilvikum að bætur eða leiga þyrfti að koma fyrir afnotarétt Ljósleiðarans ehf. af landi þeirra.

Í júlí s.l. barst Fjarskiptastofu (FST) erindi frá Ljósleiðaranum ehf. þar sem krafist var viðurkenningar á rétti félagsins til aðgangs að því landi og þeim jörðum í Rangárþingi ytra sem þyrfti til þess að leggja ljósleiðarastrenginn í samræmi við fyrirhugaða lagnaleið samkvæmt lagaheimild í 69. gr. fjarskiptalaga nr. 81/2003.  

Í fjarskiptalögum er mælt fyrir um tiltölulega víðtækan rétt fjarskiptafyrirtækja að landi til að leggja fjarskiptastrengi, en fyrsti málsliður 1. mgr. 69. gr. fjarskiptalaga nr. 81/2003 er orðaður með eftirfarandi hætti:  

„Nú er fjarskiptafyrirtæki nauðsynlegt að leggja leiðslur fjarskiptavirkja um land annars manns, yfir það eða í jörðu, yfir hús eða önnur mannvirki á landinu, á þeim, gegnum þau eða undir þeim, og er eiganda viðkomandi fasteignar þá skylt að heimila slíkt, enda komi fullar bætur fyrir.“

Fjarskiptastofa birtir í dag ákvörðun sína nr. 8/2022 í ágreiningsmáli Ljósleiðarans ehf. við hóp landeiganda í Þykkvabæ. Niðurstaða FST er sú að á Ljósleiðarinn ehf. eigi rétt til aðgangs að landi til að leggja ljósleiðarastreng innan eignarlanda í Þykkvabæ. Í ákvörðun sinni  gerði stofnunin grein fyrir tilgangi að baki sérstöku ákvæði 69. gr. fjarskiptalaga um rétt fjarskiptafyrirtækja til aðgangs að landi til að leggja fjarskiptastrengi og hvaða hagsmunir ákvæðinu er ætlað að vernda. Í þeirri skoðun var m.a. litið til sambærilegs lagaákvæðis í fjarskiptaregluverki ESB.

FST vísaði til þess að umrætt lagaákvæði fæli í sér almenna takmörkun á eignarrétti sem eigendur þyrftu jafnan að þola bótalaust. Komist var að þeirri niðurstöðu að landeigendur eigi ekki rétt bótum nema að framkvæmdir skilji eftir sig jarðrask sem ekki verði bætt úr án kostnaðar eða ef fjarskiptavirki skerðir með sannanlegum hætti möguleika til landnýtingar. Með tilliti til þeirrar aðferðar sem notuð verður við lagningu strengsins (plæging) og eftir mat á áhrifum á möguleikum til landnýtingar var það álit FST að landeigendur ættu ekki rétt á bótum.

Það er gert að skilyrði fyrir aðgangsrétti fjarskiptafyrirtækja að landi vegna lagningar fjarskiptastrengja að þau viðhafi samráð við landeigendur um val á lagnaleið. Í fjarskiptalögum er ekki að finna kröfur eða leiðbeiningar um hvernig fjarskiptafyrirtækjum ber að standa að slíku samráði. FST taldi að sú leið sem Ljósleiðarinn ehf. kaus að fara með því að senda landeigendum kynningarbréf með upplýsingum um lagnaleiðina væri fullnægjandi með tilliti til laga. Hins vegar taldi stofnunin að það hefðu verið hnökrar á framkvæmd Ljósleiðarans ehf. á samráðinu. Hnökrarnir væru þó ekki svo miklir eða þess eðlis að þeir ættu að ónýta samráðsferlið.  

Þá komst FST að þeirri niðurstöðu að staðlaðir samningsskilmálar sem Ljósleiðarinn ehf. lagði fyrir landeigendur í samráðsferlinu væru ekki í samræmi við 69. gr. fjarskiptalaga. Þótt að landeigendum væri skylt að veita Ljósleiðaranum ehf. aðgang að landi til að leggja ljósleiðarastrenginn samkvæmt ákvæðinu væru þeir ekki bundnir af því samþykkja og undirgangast þá skilmála sem Ljósleiðarinn lagði fyrir þá. 

Ákvörðun nr. 8/2022 - aðgangur að landi í Þykkvabæ
Viðauki 1. Uppdráttur af lagnaleið
Viðauki 2. GPS hnitsetning á lagnaleið (ekki birtur opinberlega)
Viðauki 3. Yfirlit yfir þinglýsta landeigendur (ekki birtur opinberlega)
Viðauki 4. Athugasemdir við val á lagnaleið og afstaða Ljósleiðarans til þeirra
Viðauki 5. Myndir teknar af lagnaleið í vettvangsferð Fjarskiptastofu